Er komt een verplichte verzekering voor zelfstandigen, volgens het voorlopige pensioenakkoord tussen werknemers en werkgevers. Veel ondernemers zijn bezorgd, omdat zij die verplichting niet willen.
Wie wil deze verplichte verzekering wel?
Veel zelfstandigen hebben wat geregeld in geval van ziekte, slechts 20 procent in de vorm van een arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov). GroenLinks en PvdA en werknemersorganisaties zoals FNV en CNV willen toch een verzekeringsplicht. Zij vinden de ‘onverzekerden’ een risico en denken dat die bij ziekte allemaal op de bijstand zullen terugvallen. Ondernemers zonder verzekering zouden onvoldoende solidair zijn met werknemers in vaste dienst.
Ook vinden vakbonden zelfstandigen te goedkoop en te flexibel. Dat vinden zij oneerlijke concurrentie voor werknemers met een vast contract. Het duurder maken van zelfstandigen is een terugkerend thema van vakbonden bij veel onderhandelingen.
Hoe werkt die verzekering dan?
Hoe de verplichte verzekering eruit gaat zien en wie er op de uitvoering gaat toezien weet nog niemand. Voor de zomer 2020 moet er een voorstel klaar zijn waarover de Tweede Kamer kan debatteren. De komende maanden moeten de sociale partners in de SER (vakbonden en werknemers) hiervoor een plan gaan uitwerken. Zij moeten daar ook zelfstandigen bij betrekken en organisaties die namens zelfstandigen spreken.
Opt-out?
“Beter passende arrangementen” (zie punt 3.4 in het pensioenakkoord) zijn straks nog steeds mogelijk. Dus dan kunnen Broodfondsen ook onder zo’n zogenaamde opt-out mogelijkheid vallen. Op dit moment is er niets duidelijk en kan niemand daar iets zinnigs over zeggen.
Basisverzekering?
Soms (niet in de plannen zelf) wordt er gesproken over een basisverzekering voor blijvende arbeidsongeschiktheid (na twee jaar), waarin iedereen moet worden geaccepteerd. Kortlopende arbeidsongeschiktheid, zoals het Broodfonds dekt, valt hier dan buiten.
Langdurige arbeidsongeschiktheid
De eerste twee jaar ziekte is voor de meeste ondernemers zelf te regelen via Broodfonds, aov of spaargeld. De politiek kan zich beter buigen over een goed vangnet voor alle arbeidsongeschiktheid die langer dan twee jaar duurt, vinden wij. Juist dekking van ziekte tot aan je AOW is voor de meeste zelfstandigen onbetaalbaar. Een collectieve regeling voor alle werkenden, zelfstandig of in loondienst, met acceptatieplicht zou een veel beter plan zijn. En eerlijker.
Uitvoerbaar?
Nog een probleem met een verplichte regeling wordt de uitvoering. Het Verbond van Verzekeraars heeft al aangegeven dat zij de verplichte verzekering voor zelfstandigen niet willen uitvoeren. Bij het UWV is de vraag of ze de capaciteit ervoor heeft: er is momenteel sprake van fouten en problemen bij UWV. Volgens het Financieel Dagblad is een verplichte verzekering ook niet mogelijk omdat het in strijd is met het vrije dienstenverkeer binnen de EU om ondernemers te dwingen tot een werknemersachtige verzekering.
Politiek
De BroodfondsMakers hebben afgelopen maanden gepraat met politieke partijen naar aanleiding van nieuwsberichten over de verplichting. We hebben overal duidelijk gemaakt dat Broodfondsleden daar niet op zitten te wachten en liever zelf bepalen hoe ze hun risico afdekken. En als het toch tot een verplichting komt, vroegen we de kamerleden, zorg dan voor een op-out regeling voor mensen die zelf al wat geregeld hebben.
Wat doen Broodfondsen?
Broodfondsen zijn geen actiegroepen. Wij zijn met 23.000 mensen in 500 groepen wel een sterke, groeiende beweging, die niet meer te stuiten is. Wij hebben samen veel kennis in huis. Solidaire innovaties zoals het Broodfonds verdienen een eigen plek als de politiek naar solidairiteit streeft. Wij zullen de eigen kracht en zeggenschap van Broodfondsen blijven benadrukken. We zullen deze waarden komende tijd aan beleidsmakers en wetgevers blijven uitleggen waar dat nodig is.
Wat kun je zelf doen?
Zelfstandigen zijn niet betrokken geweest bij dit pensioenakkoord, er is over ze beslist. Dat was best makkelijk, want voor zelfstandigen bestaan geen bonden, zoals voor werkgevers en werknemers. Laat dus direct van je horen. Je kunt op belangrijke momenten zoals nu politici benaderen, zodat zij zich gaan realiseren dat zij naar ondernemers moeten luisteren.
De BroodfondsMakers
De kamerbrief over het voorlopige akkoord waar vakbondsleden en werkgevers nog over moeten stemmen.
